De Europese cloud Gaia-x gaat er komen – en is iets anders dan je denkt

Gisteren, donderdag 4 juni, hebben de Duitse en Franse ministers van economische zaken de vorderingen rond het Europese cloud project Gaia-x bekendgemaakt. Wat aanvankelijk een erg academisch project leek te worden blijkt nu een andere kant uit te gaan. Gaia-x gaat grote impact krijgen.

Persconferentie

Zoals op dit moment gebruikelijk zijn persconferenties goed te volgen. Alles wordt gestreamd. Er zijn slechts een paar journalisten in de zaal. De vragen die zij stellen, plus wat er via de social media binnen komt, kan zonder onderbrekingen worden beantwoord.

In dit geval werd de persconferentie live vanuit Berlijn en Parijs verzorgd. Elk van de twee ministers sprak in drie (!) talen de pers en de aanwezigen toe. De online belangstelling voor deze bijeenkomst was enorm groot 2.600 personen hadden zich vooraf geregistreerd om te horen wat de Europese cloud Gaia-x gaat betekenen.

Update

Strikt genomen ging het gisteren om een update. Berlijn en Parijs zijn al 2,5 jaar bezig met het idee van een Europese cloud. Sinds eind vorig jaar is er meer focus gekomen. Waar in januari de contouren toch nog wel onduidelijk waren is er nu een heel concreet plan. De update volgt ook op enkele virtuele roadshows die door medewerkers van het Gaia-x team in de verschillende lidstaten zijn gehouden.

De Europese Commissie heeft inmiddels het plan omarmd en dat is groot nieuws. Het plan van de twee lidstaten kan daarmee niet langer worden gezien als een poging de eigen cloud providers een betere positie te geven. Gaia-x gaat onderdeel worden van Europees cloud en data beleid. De impact van die status kan en mag niet onderschat worden!

Doel

Het doel van Gaia-x is tweeledig. Er is een technisch deel en een meer juridisch, strategisch deel. Het eerst is makkelijk uit te leggen, ook al zal het technische en commercieel voor uitdagingen zorgen.

Technisch

Gaia-x wordt de basis van een EU cloud ecosysteem. Bedrijven die de doelstellingen onderschrijven zorgen er voor dat interoperabiliteit van de data, transparantie van de processen en vertrouwen voldoen aan de gestelde eisen. Elke klant moet kunnen bepalen waar zijn dat staat. Bij het verhuizen van de ene naar de andere cloudprovider mogen er geen technische belemmeringen zijn.

Juridisch, strategisch

Het juridisch, strategische deel van het Gaia-x plan is uiteraard complexer. Maar het is echt nodig dat elke cloud aanbieder de uitgangspunten kent.

Het ecosysteem krijgt de status van een Europese non-profit organisatie. Dit “bureau” bepaalt de eisen waaraan deelnemers hebben te voldoen en ziet toe op de naleving. Met enige fantasie is het te vertalen als een “keurmerk” dat actief wordt gecontroleerd.

Duidelijk moet zijn dat Gaia-x niet alleen een technisch probleem moet oplossen. De politieke (strategische!) boodschap kwam tijdens de bijeenkomst gisteren heel duidelijk naar voren. Beide ministers waren daar glashelder over. De EU heeft eigen principes en regels als het over data, transparantie en de markt gaat.

Men claimt meer dan een positie tussen de Chinese en Amerikaanse cloud aanbieders. De EU legt de lat hoog voor bestaande en nieuwe partijen. Cloud interoperabiliteit, trust and transparancy moet de norm worden.

Voor iedereen die de haalbaarheid daarvan in twijfel trekt hadden de bewindslieden een actuele reminder. De AVG/GDPR is nu twee jaar van kracht en is inmiddels een “goud standaard’ geworden. Zelfs in de VS. Gaia-x wil precies dat bewerkstelligen.

Dat betekent nog al wat. Om te beginnen moet er vertrouwen in de markt zijn dat de organisatie kan controleren. Omdat het ingebed gaat worden het Europese zal dat via handhaving mogelijk worden.

Aap uit de mouw

Minstens zo belangrijk is dat er klanten zijn die van een Gaia-x goedgekeurde cloud omgeving gebruik willen maken. En bij dat deel van de presentatie kwam de aap uit de mouw. Er zijn inmiddels 300 organisaties die deze gedachte onderschrijven. Opvallend is niet dat providers als OVH en Plusserver tussen zitten. De aanwezigheid van DE-CIX is best opvallend. Maar doorslaggevend is hier de opsomming van al die bekende grote Duitse en Franse tech firma’s – inclusief de automobielsector.

Al deze bedrijven zoeken een oplossing voor drie grote en actuele problemen. Data soevereiniteit en bescherming tegen IE diefstal zijn de eerste twee. Het ontbreken van standaarden voor machine learning en IoT die ook weer aan de andere twee punten voldoen is het derde punt.

Anders gezegd – en letterlijk zo gezegd door een van de deelnemers – met het huidige cloud aanbod uit de koker van een handvol spelers is er te weinig vertrouwen in tal van processen en schakels. Zonder dat vertrouwen bij zowel consumenten als fabrikanten kunnen innovaties niet plaatsvinden.

Daarom is Gaia-x hard nodig en daarom zal de impact van deze Europese cloud aanpak groot moeten zijn.