Registratie
Het registreren van een domeinnaam is zoals bekend een eenvoudig, snel en geautomatiseerd proces. De aanvraag vult het nodige in en geeft ergens aan juiste gegevens te hebben verstrekt. In geval van twijfel kan de registrar en later de registry daar nog verdere vragen over stellen. Dat komt overigens niet vaak voor, omdat de meeste registraties door bonafide burgers, ondernemers en overheden worden gedaan.
Er is echter een groep aanvragers die domeinnamen registreert om daarmee criminele activiteiten te faciliteren of zelfs mogelijk te maken. Het runnen van een nep webshop is daarvan een berucht voorbeeld. Een domeinnaam, bij voorkeur lijkend op die van een bekende keten, wordt geregistreerd. Daarna wordt de inhoud van de geïmiteerde website grotendeels overgenomen. Het enige dat anders is zijn wijze van betalen.
In Nederland zijn al meerdere personen veroordeeld voor het opzetten en runnen van dergelijke nep webshops. In de meeste, zo niet alle, gevallen maakten ze gebruik van .COM websites. Het registeren van een .NL was schijnbaar onmogelijk of te lastig. Het maakt voor de Nederlandse internetter ook niet echt veel uit de website eindigt op .NL, .COM of .EU. Zolang de taal Nederlands of Engels is komt hij/zij er wel uit. Voor oplichters is dat een voordeel.
Duitsland
In Duitsland is het echter wat anders. De consument (en ondernemer) doet bij voorkeur zaken met websites die eindigen op .DE en waarbij de primaire taal Duits is. Dat weten de criminelen die nep webshops runnen ook. Zij registeren dus vooral .DE domeinnamen om de Duitse markt te bestoken. Ze zorgen er ook voor dat er Duitse bankrekening nummers op de websites worden aangeboden en de keurmerken worden gekloond. Alles om de bezoeker te laten geloven dat het een betrouwbare web omgeving wordt uit de kast getrokken.
De Duitse deelstaatministers voor consumenten bescherming hebben aangegeven te willen optreden. Dat kunnen ze zelf niet, voor dit soort wetgeving zijn de federale ministeries van consumentenzaken en justitie verantwoordelijk. De deelstaatministers hebben echter wel een concreet plan en dat willen ze Berlijn voorleggen. Het voorwerk is dus al gedaan.
Legitimatie plicht
Het voorstel draait om twee punten. Het eerste en opvallendste is dat er een legitimatieplicht moet worden ingevoerd voor iedereen die een .DE wil registeren. Uit de persmeldingen hierover valt niet op te maken of het een generieke plicht is, of alleen voor aanvragers die een webshop willen exploiteren. Nog even los van de wenselijkheid van het hele plan. Dat uit de communicatie en quotes kan worden opgemaakt dat die laatste optie ook is geopperd zegt iets over de kennis van de personen die dit voorstaan.
Het andere punt dat tot wet moet worden gemaakt is volgens de deelstaatministers het instellen van een landelijk meldpunt voor nep webshops. Dat is nu nog op nationaal en ook op deelstaatniveau een ongeorganiseerde warboel waar de consument de dupe van is en de criminelen van profiteren.
Over de uitvoerbaarheid van het plan, annex voorstel voor een wetsontwerp, valt een hoop te zeggen. Tegelijk is het wel een duidelijk signaal dat deze betrekkelijk nieuwe wijze van oplichting en bedrog veel impact heeft. Er moet iets gebeuren. Het neerhalen van websites na klachten is sub-optimaal. Beter zou het zijn om te verhinderen dat ze online komen. Maar is een legitimatieplicht de oplossing?